کمیل حسنی | آقا و خانم سرچاهی، این زوج فعال فرهنگی و مذهبی منطقه ما همسن هم هستند؛ هر دو ۲۸ساله و دارای یک دختر ۳ ساله دوستداشتنی بهنام محدثه. خانم خانه در کنار فعالیتهای سنگین و پسرمشغله خانهداری و فرزندداری، حافظ ۲۷ جزء قرآن است و آنطور که خودش میگوید، تا چهارپنج ماه دیگر، حفظ کل قرآن کریم را به اتمام میرساند؛ اما حجتالاسلام سرچاهی، امام جماعت فعال مسجد چهاردهمعصوم (ع) واقعدر خیابان جماران محله رده است و آنطور که خانم سرچاهی میگوید، نقش ویژهای در شروع و استمرار حفظ قرآنش داشته است. آنچه در ادامه میخوانید، گفتگویی است با این خانواده موفق منطقه ما.
خانم سرچاهی، بهعنوان اولین موضوع، درباره علت یا علتهای توجه شما به حفظ قرآن کریم و گامبرداشتن در این مسیر نورانی توضیحی بدهید.
وقتی بهدلیل تحصیلات حوزوی همسرم به قم رفتیم، من هم میخواستم تحصیلات حوزوی را شروع کنم که به دلایلی نشد. از حضرتمعصومه (س) خواستم با توجه به اینکه هر کسی برای کسب علم و معرفت به شهر مقدس قم سفر میکند، مرا کمک کند تا بهنحوی بتوانم از زندگی در قم بهرهمند شوم. گویا خانم هم جواب من را دادند و جالب اینکه کلاسهای حفظ قرآن کریم که از طرف حوزه علمیه قم برگزار میشد، بسیار به خانه ما نزدیک بود. خلاصه تصمیم گرفتم حفظ قرآن را شروع کنم.
بیشتر توضیح بدهید. چه شد که شما این تصمیم را گرفتید؟
خب همسرم حفظ جزء ۳۰ قرآن را شروع کرد و من هم وقتی این را دیدم، علاقهمند شدم که قرآن را حفظ کنم؛ البته یکی از خالههای من هم حافظ کل قرآن بودند و وجود او و تشویقهایی که برای حفظ قرآن داشت، خیلی تاثیرگذار بود. دیگر اینکه تنهایی و نداشتن فامیل و آشنا در قم باعث میشد که به این فکر کنم که بهنحوی از وقتم استفاده کنم و وقتی از کلاسهای حفظ قرآن حوزه قم باخبر شدم، بلافاصله ثبتنام کرده و کار را شروع کردم.
مهمترین ویژگیهایی که یک فرد باید برای حفظ قرآن داشته باشد، چیست؟
صرفنظر از مسائل معنوی و عبادی و اخلاق حسنه که بسیار مهم است، فکر میکنم علاقه و انگیزه بالا خیلی مهم باشد. انگیزه برای بیشترباقرآنبودن؛ چون خود حفظ باعث انس و الفت و همنشینی بیشتر با قرآن کریم است و این شیرینترین چیز برای یک حافظ است. نظم و اراده و کمک والدین و... هم که سر جای خودش. در یک کلام حفظ قرآن، توفیقی خدایی است که نصیب هر کس بشود، باید هزاران بار خدا را شکر کند.
این ۲۷ جزء را در چه مدتی حفظ کردید؟
من از دیماه ۹۰ شروع کردم که تا دیماه ۹۱ در قم، حدودا ۱۲ جزء را حفظ کردم. بعد از وقفهای که به مشهد آمدیم و دخترم محدثه به دنیا آمد، مجددا کارم را از سال ۹۳ شروع کردم که هنوز ادامه دارد.
آیا بین کلاسهای قم و مشهد تفاوتی وجود دارد؟
در قم هفتهای سه روز کلاس داشتیم و طبیعتا بیشتر حفظ میکردیم؛ اما چه در قم و چه در مشهد واقعا از اساتید خوبی بهرهمند شدم. استادی که در قم داشتیم، خیلی سختگیر و منظم بود (من هم در کلاسهای تدریسم، همینطور هستم) و همین باعث شده بود محفوظات ما بهخوبی تثبیت شده باشد. من فکر میکنم سختگیری استاد کاملا بهنفع حافظ است.
شما بهعنوان یک بانوی خانهدار و یک مادر، در کنار مشغلههای زیاد خانهداری و فرزندداری توانستهاید قرآن را حفظ کنید. خیلیها میگویند ما وقت نداریم! نظرتان چیست؟
بله متاسفانه. من فکر میکنم مشکل وقت نیست، مشکل چیز دیگری است. بالاخره امامخمینی (ره) هم در همان ۲۴ ساعتی زندگی کردند که ما زندگی میکنیم. در کلاس ما خانمی هست که بیشاز ۵۰ سال سن دارد و مثل من ۲۷ جزء قرآن را حفظ کرده و ادامه میدهد. هر کسی با هر جایگاه و مشغلهای میتواند حافظ قرآن باشد؛ اگر واقعا تصمیم بگیرد و مداومت داشته باشد.
شما در مسجد چهاردهمعصوم (ع) به تدریس حفظ هم مشغول هستید؟
بله. از ماه رمضان سال قبل، همسرم حجتالاسلام سرچاهی که امامت جماعت آن مسجد را برعهده دارند، این کلاسها را دایر کردند و من بهعنوان مربی به آن کلاسها میروم.
دراین یک سال، خروجی کلاسهایتان چه بوده است؟
در ابتدا دو کلاس داشتیم با مجموع پانزده نفر که بعد از حفظ جزء ۳۰ و آزمونی که گرفتیم، الان درخدمت هفتنفرشان هستیم. این هفت نفر تاکنون سه جزء قرآن را حفظ کردهاند؛ جزء ۳۰، ۱ و ۲. کلاسهای ما هفتهای یکبار برگزار میشود و برای اینکه سنگین نباشد، آرامآرام حفظ را ادامه میدهیم.
اگر کسی بخواهد در کلاس شما ثبتنام کند، به مسجد مراجعه کند؟
بله؛ البته فکر میکنم ثبتنام جدید از اردیبهشتماه آغاز شود و علاقهمندان میتوانند به مسجدچهاردهمعصوم (ع) واقعدر انتهای میثم شمالی بین جماران ۲۷ و ۲۹ مراجعه کنند.
به پدرومادرهایی که دوست دارند بچهشان حافظ بشود یا کسانی که به این کار علاقهمند هستند، چه توصیهای دارید؟
ببینید اصل این کار باید با علاقه باشد نه با اصرار پدرومادر یا سختگیری و.... باید ابتدا با خوشسلیقهای و بهصورت عقلانی فرد را نسبت به اهمیت کلاما... و قرآن کریم آشنا کرد و وقتی او عاشق قرآن شد، خودش به دنبال انس بیشتر با قرآن کریم خواهد رفت. یک نکته دیگر اینکه هر کسی با هر استعدادی میتواند حافظ قرآن باشد؛ آنچه مهم است، تمرین است.
انس دائمی با قرآن واقعا گوارای زندگی است
حفظ قرآن چه تاثیرات عینی را در سبک زندگیتان داشته است؟
قبل از هر چیز، همین انس دائمی با این کتاب عزیز بوده که واقعا گوارای زندگی است. علاوهبراین در امور روزمره زندگی، از خریدها، رفتار با اطرافیان، احسان به دیگران و... همیشه آیاتی مرتبط در ذهنم تداعی میشود که این از برکات حفظ قرآن است، مثلا درزمینه انفاق در آیه ۲۱۵ سوره مبارکه بقره میفرماید: «یسئلونک ماذا ینفقون قل ما انفقتم من خیر فللوالدین و الاقربین...» از پیامبر (ص) سوال میکنند چه چیزی انفاق کنیم؟ خداوند میگوید هرچیز خوب و خیری که میتوانید در ابتدا برای والدین و نزدیکان انفاق کنید و بعد میفرماید یتیمان و الی آخر آیه. در آیه ۲۱۹ همین سوره میفرماید: «یسالونک ماذا ینفقون قل العفو»، یعنی مهربانی بهترین چیز برای انفاق است؛ پس نتیجه میگیریم باید تاجاییکه امکان دارد، به پدرومادر و نزدیکان مهربانی و احسان و گذشت انفاق کرد. اینها سبک زندگی است.
حمایت نهادها و سازمانهای مرتبط با قرآن کریم و تبلیغات و معارف اسلامی از فعالیت حافظان قرآن و کلاسهای حفظ را چگونه ارزیابی میکنید؟
باید بگویم علیرغم تاکیدات مقام معظم رهبری درزمینه حفظ و تربیت حافظان قرآن، نهادهای متولی این مسئله مثل اداره اوقاف و سازمان تبلیغات و... آنطورکه بایدوشاید به این مسئله توجه نمیکنند. من در تمام این مدت بهجز برگزاری مسابقات و مقداری فعالیتهای جزئی، اقدام خاصی ازسوی اداره اوقات درزمینه قرآن ندیدم. الان در هر منطقه و محله باید کلاسهای حفظ قرآن و انس با قرآن برپا باشد و بهصورت مشخص و سازماندهیشده ازسوی نهادهای متولی مورد حمایت معنوی و مادی واقع شوند؛ چراکه همه نمیتوانند برای حفظ به کلاسهای حرم مطهر مراجعه کنند. وجود کلاس منظم و مستمر حفظ در هر محلهای بسیار به این مسئله کمک میکند. امیدوارم با همت مسئولان مرتبط به آماری که رهبر معظم انقلاب درزمینه حافظان قرآن ایرانی اشاره کردهاند، برسیم.
انشاءا... کی حفظتان تمام میشود؟
فکر میکنم شهریورماه به امید خدا.
چه اشخاصی در این مسیرِ حفظ قرآن شما، موثر بودند؟
خب فکر میکنم بعد از اساتید، بیشتر از همه خانوادهام. مخصوصا مادرم که زحمت نگهداری از محدثه، دخترم را تقبل میکنند تا من بتوانم به کلاسهایم برسم؛ همچنین یکی از خالههایم که حافظ قرآن هستند و از مشوقهای اصلی من بودند.
*این گزارش یکشنبه ۲۹ فروردین ۱۳۹۵ در شماره ۱۹۵ شهرآرامحله منطقه ۴ چاپ شده است.